Detective Joseph Zantua Bicolano sa NYPD

SA KAHALUYAN kan pag istar ko igdi sa New York dakul akong mga Bicolanong na bisto sa man iba-ibang estado kan buhay asin trabaho. May mga nurse, doctor, abogado, negosyante, waiter, caregiver, titser, driver, militar, empleyado kan man laen-laen na sektor kan gobyerno asin dakul pang iba.

Pag abot sa gobyerno kan New York may mga Bicolanong haralankaw an mga pwesto. May mga director, superbisor, manager, asin mga accountant sa mga departamento ninda.

Sa pribadong sektor dakul an may mga sadiring negosyo asin dakul man an may mga haralankaw na pwesto sa mga banko asin sa iba-ibang kompanya. Kadaklan sainda magayon an mga estado sa buhay. Dakula an tabang ninda sa ekonomiya kan ciudad kan New York asin sa ekonomiya kan Bicol. Kasi gabos sainda nagpapadara nin cuarta sa mga pamilya ninda sa Bicol.

Pero sa mga nasambitan kong ining mga man laen-laen na trabaho, sarong Bicolano lang na haloy ko nang amigo an nagin pulis sa NY. May mga amigo man akong nag pulis sa NY pero mga bakong Pilipino.

AN PANGARAN NIYA iyo si Joseph Sapalicio Zantua o Jojo sa mga kabisto. Aki si Jojo kan si bantog na “microsurgeon” na doctor sa Bicol kaidto na si depuntong Dr. Jose P. Zantua na taga Naga. An ina niya iyo si depuntong Dra. Agnes Sapalicio-Zantua na gikan sa sarong prominenteng pamilya sa Albay. Nag adal si Jojo sa St. Peter’s Academy asin nag hayskul sa Divine Word sa Albay. Nag colehyo siya asin nag adal nin “Fine Arts” sa Unibersidad de Santo Tomas sa Manila. Pagkatapos nin kurso niya sa UST nag pasiring siya sa Amerika nganing mag adal pa nin mas halankaw na kurso.

Nag abot si Jojo sa Amerika kan taon 1981. Dara an saiyang inadalan sa UST, primerong nag trabaho si Jojo sa Studio Heinrici, sarong galeria kan mga arte asin cultura. Duman ini sa lugar na inaapod na Distrito kan Soho na sentro kan mga arte asin cultura sa NY. Nagin serigrapher siya duman, sarong komplikadong istilo na pag imprenta o pintura.

Pag abot kan taon 1984 nag desisyon si Jojo na mag bali sa US Navy. Sa US Navy na destino si Jojo sa USS Barney, sarong pig aapod na “guided missile destroyer.” Nagin magayon an mga abentura asin ekspiryensa ni Jojo sa US Navy. Pagka tapos nin 6 na taon na serbisyo nag luwas siya sa US Navy sa pig aapod na “honorable discharge”. Naka resibi man siya nin dakul na merito sa serbisyo niya.

Kan taon 1991 pinili niya an karera na magin pulis sa NY (NYPD). Nag eksamin siya asin nag training pero dae na siya na sakitan na marhay mag laog sa NYPD ta may 6 na taon eksperyensa na siya sa US Navy.

Taon 1991 an taon na grabe an sitwasyon kan droga sa NY. Problema kaidto an mga inaapod na mga “krak adik”. Sa panahon man na ini nag poon an karera ni Jojo sa NYPD.

An enot niyang destino iyo an Transit Division kan NYPD. An trabaho ni Jojo iyo an pag patrolya sa mga subway mag poon sa lugar kan Brooklyn abot sa Bronx. Solo lang siya sa patrolyang ini. Bantog na delikado ining mga lugar na ini kaidto. Aram kan mga tawo na dakul na krimen na nangyayari sa mga subway (transportasyon na tren sa irarom kan mga tinampo). An trabaho niya mas delikado ta poon alas 8 nin bangi abot alas kwatro nin aga. Iyo ini an mga oras na dakul na mga krimen na nangyayari.

Dakul na mga “krak adik” saka mga pasaway sa subway an mga naaresto ni Jojo. Nagka igwa siyang premio sa pinaka dakul na aresto asin nagin “Police of the month for Manhattan and the Bronx”.

Sa kadaklan kan mga na aresto ni Jojo, minsan kan namamakal siya sa Home Depot, dinulok siya kan sarong tawong dati niyang inaresto. Nag sagin-sagin na lang siya na dae niya bisto si tawong ito nganing mayong ribok na mangyari.

Pig hapot ko si Jojo kun ano an pinaka grabing nahiling niya sa pag patrolya niya. An sabi niya nahiling niya daa an sarong burat na pasaherong nabanga nin tren asin kabanga na lang kan lalawugun an natada.

Apwera kan mga na aresto niya ano pa niako an mga dae mo malilingawan? An simbag niya iyo itong holdup sa sarong banko. Pag laog niya daa sa banko na pundo niya tulos an sarong holdup na nangyayari. Solo niyang naaresto si holdaper mientras tinatawan niya nin tabang o “first aid” si sarong biktima na sinaksak nin pirang beses kan holdaper.

Na bantog ining pangyayaring ini sa NY. Na publikar ini sa mga telebisyon asin sa mga dyaryo saka radio. Nagka igwa pang sarong programa sa telebisyon na nag paluwas kan pangyayaring ini. Na tawan nin espesyal na premio o “award” si Jojo hali sa alcalde kaidto kan NY na si Rudy Giuliani asin hali sa commissioner kan police na si Bill Bratton.

KAN 9/11 NA DESTINO si Jojo sa sarong botohan sa Brooklyn pero sinara niya si botohan ta inapod siya nganing mag duty sa pig aapod na “ground zero” o lugar kun sain nagaba si “World Trade Center”. Na destino siya sa morge . Nag trabaho siya duman nin poon alas dose nin ogto abot alas dose nin bangi oro-aldaw tolong bulan na mayong aldaw na libre.

Dakul pang man iba-ibang delikadong destino an inagihan ni Jojo. Mga pirang beses man siya nag bantay sa siguridad kan mga importanteng opisyales hali sa Pilipinas na nag bibisita sa NY arog kina Erap, Binay, Legarda, asin iba pa. May mga okasyon man na kinukua si Jojo na mag seguridad sa mga sikat na mga artista asin sa mga darakulang tiripon.

Resulta kan dedikasyon saka serbisyo ni Jojo ginibo siya nin “Detective Specialist.” Pagkatapos nin dikit na panahon na destino siya sa “Applicant Processing Division” kan NYPD. Dakul siyang natabangan sa poder niyang ini.

Sinundan ini kan sarong promosyon na magin 2nd grade Detective. An 2nd grade detective iyo an ika duwang pinaka halangkaw na rango kan mga detective sa NYPD.

Nag retiro si Jojo pagkatapos nin 20 taon na serbisyo sa NYPD. Sagkod ngunian na retirado na siya may mga tawo pa na nag hahagad tabang o aviso saiya manungod sa mga problema na kaipuhan an tabang kan pulis. Siring man duman sa mga Pilipinong gusto mag pulis. An iba man naghahapot kun igwa siyang bistong matitiwalaan na mekaniko. Pirmi man naka handa mag tabang o mag aviso (advise) si Jojo maski sa anong bagay na makakatabang siya.

Sarong simpli asin humildeng tawo si Jojo. Hinapot ko siya kan sarong aldaw kun kumusta an buhay retirado. Sabi niya garo daa “weekend” o katapusan na nin semana oro-aldaw. Minsan nalilingawan niya na daa kung anong aldaw na sa kadadalan niya nin Netflix asin YouTube.

Pero kadaklan na oras nag iisketch siya, saro na abilidad ni Jojo sa linya nin “Fine Arts.” May duwang aki na lalaki si Jojo. Pag abot sa sports, saro siyang makusog na para suporta sa NY Islanders sa kawat na Hockey.

Haloy ko nang bisto si Jojo. Dae pa siya pulis nakaibanan ko na siya. An sarong masasabi ko sa amigo kong ini, saro siyang tawong makusog an pagtubod sa Kagurangnan.

Tano ta nagsurat ako manungod sa Bicolanong ini? Pambihira kaya an mga inagihan ni Jojo sa karera niya asin pag buhay-buhay niya sa Amerika.

Kun igwa kitang Coco Martin sa pelikulang “Probinsyano” sa Pilipinas, igwa kitang Jojo Zantua na Bicolano sa Amerika. An dakulang diperensya - tunay na buhay an mga agi-agi ni Jojo.

Dios Mabalos po sa pag basa.