Sugok Problema sa Amerika?

“Ang mahal talaga nang mga itlog ngayon. Kasalanan ito ni Trump pare.”

Iyo ini si sabi sakuya kan si sarong dae ko kabistong Pilipino. Nakasabay ko lang siya sa pag bakal nin sugok sa Aldi’s Supermarket sa New Jersey kan Domingo.

Bako sanang mahal an sugok ngunian sa Amerika, pirmi pa nawawaran nin tinda nin sugok an mga grocery. Naka bakal ako nin sugok sa presyong $5.49 kada dosena kan sarong semana sa Aldi’s pero limitado lang ninda sa duwang dosena kada mabakal.

Kan sarong bulan nasa mga $12 kada dosena sa kataid ko na grocery an sugok. Siring man duman sa pig dumanan ko na haraning Chinese grocery. Hinapot ko si tugang kan agom ko kasugma kun gurano an barakalan sainda, an sabi niya $6 daa kada dosena. Igwa man akong nahiling sa ibang grocery na man iba-ibang presyo poon $6 abot $12 kada dosena depende sa klase o pagka dakula kan sugok.

Kaya kun pesos an pag uurulayan ta, nag kakawat nin mga 350 pesos abot 700 pesos an presyo kan sugok kada dosena igdi.

May binakal akong mga grogery duman sa ina-apod na LIDL grocery kasubago pero mayo na daa sindang tindang sugok. Mag balik na lang daa ako saaga.

Problema an produksyon saka konsumo kan sugok sa Amerika ngunian. An tunay na rason kun tano ta arog kaini an kamugtakan kan sugok iyo idtong peste kan sarong taon. Tinamaan nin peste na pig aapud na Avian Flu an mga manok asin pabo sa Amerika. Kadakul na mga komersyal na poltring manok asin mga pribadong ataman na manok kan mga Amerikano an nagadanan nin mga manok.

Labing 20 million na manok an tinamaan asin nagadan kan peste kan naka aging apat na bulan lang. Iyo ini si data kan Departamento kan Agrikultura sa Amerika.

Iyo ini an pinaka rason kun tano ta kulang an sugok asin halangkaw an presyo. An sabi kan mga paarataman asin mga negosyante nin manok, dae daa mababa an presyo kan sugok kun dae mag laog an gobyerno sa mga nangyayaring ini.

Positibo ako na mareresolberan ini kan mga eksperto sa gobyerno kan helang na Avian Flu. Dakul sindang mga medyos na ginigibo nganing matapos na an problemang ini.

An sabi ninda nag poon daa ining Avian Flu sa mga ganso asin pato sa China kan 1996. Tapos, naka ulakit ini sa mga ibang mga migranteng ganso. Sa ngunian mga 50 nang nasyon an mga na aapektuhan kan Avian Flu. Kan taon 2020 nagka igwa man daa nin peste sa nasyon nin Francia asin mga 350,000 daang mga pato an nagadan.

Sa pagka aram ko an peste bako sana sa Amerika o China o Europa nagyayari. Maski sa Pilipinas nag kaka igwa man kita nin mga peste.

Nagirumduman ko na may mga amigo akong may mga poltri na tina-tamaan man nin mga peste. Nauubos an mga ataman ninda maski na pang konsumo lang nin pamilya an mga ataman nindang mga manok asin pato.

Kan panahon may poltri sa Malabon an pamilya kan agom ko. Pig hapot ko siya kun na peste na sinda saka anong ginigibo ninda. An sabi niya may oras na tinatamaan nin sipon an mga manok ninda. Kun nahihiling na nindang arog kaini, tinatawan na ninda tulos ini nin mga bulong para sa sipon. Sa arog daa kaining paagi, nabubulong si may mga sipon asin dae nagiging peste. Kaipuhan ma asikaso daa tulos.

Sinisipon daa an mga manok kung grabe an init o lipot kan temperatura, maluya an bentilasyon, maalpog, o may mga bagong salak na manok na hali sa ibang lugar.

Manungod sa peste, natamaan daa sinda kaini kaidtong may mga nag ararog na mag poltri sa lugar ninda. Nagka peste primero si kataid nindang bagong poltri. Pero resulta kan duros na pasiring sa poltri ninda, naulakitan man si mga manok ninda. Poon kaidto dae na daa sinda nag poltri.

Pero balik kita duman sa Pinoy na binabasol si Trump sa presyo kan sugok. Garo maski sugok ngunian hina-haluan na nin politika. Mayong koneksyon si Trump sa pesteng ini. Nag poon ini kan si Biden pa an presidente. Mayo man kasalan si Biden sa nangyayaring ini.

“Magpasalamat tayo kay Trump kung hinde tayo maka kain ng itlog araw araw. Maganda an epekto nito sa kalusugan ng mga tao. Bababa an mga cholesterol natin.” Si ngirit na simbag ko saiya.